DEYİMLER

Aa almak	Ah almak, beddua edilmiş olmak
Aade bre kır boynunu	Defol git
Aaretlik olmak	Dünya ve ahret kardeşliği
Aarık kafalı	Yaşlı
Abdala maalum olmak	Saf kalpliye malum olmak
Aç taasir kalmak	Aç, sefil kalmak
Açık aazlı	Olur olmaz lafa gülen
Adamlık ruba	Düğün bayram gibi özel gün kıyafeti
Adamsız kalmak	Kocası ölmüş olmak, dul kalmak
Adlı adınca çaarmak	Birisine saygısızca adı ile hitap etmek
Afaganlar basması	Sıkıntı basması, bunalım geçirmek
Akarcıklı gözlü	Gözü yaşlı, çok dertli, hassas insan
Akıl noosanlıı	Delilik, akıl noksanlığı
Aklını aldırmak	Delirmek
Al oca muskalarını, anam kaykıldı	Yardımın işe yaramadı
Alçak yalımlı	Alçak gönüllü, mütevazı kişi
Alışmadık nevasta	Beceriksiz, hiçbir işe yaramayan, bilgisiz kişi
Almaa gitmek	Birisini veya bir şeyi alıp getirmeye gitmek
Amamda türkü süülemek	Her fırsatta kendi başarısından bahsetmek, övünmek
Ana boba günü	Çok kalabalık, mahşeri yer
Anası kualanmak	Bir işi yaparken çok zorluk çekmek
Apışık apışık yürümek	Bacaklarını yanlara açarak yürümek
Appa gitmek	Çocuk dilinde misafirliğe gitmek.
Appa gitmek	Gezmeye gitmek (Çocuk dilinde)
Ardınca gitmek	Arkası sıra gitmek, takip etmek, birisini kendine örnek almak
Aşlak basmak	Hararet basması, vücut sıcaklığının artması
Aşlak çıbık	Dayak atmak için ağaçtan kırılarak yapılan sopa
Aşlak su	Kaynar su
Avanın burtarık olması	Havanın bulutlu olması
Avur basmak	Kabus görmek, uykuda ağırlık basması
Avur basmak	Ağır basmak, kâbus görmek, albastı
Ay alıı	Anormal doğan çocuk
Ayaana bukaa vurmak	Kötü niyetle birisinin işini yapmasını engellemek
Aykırı gitmek	Söz dinlememek
Aykırı gitmek	Söz dinlememek, itaatsizlik
Aymana biigiri gibi gezmek	Boş, işsiz gezinmek
Aynalı Pembe	Aşırı süslenen hanım
Baa ba ba ba	Vay canına olur şey değil!
Baa bozumu	Üzüm devşirme zamanı
Baadaşı çelmek	Bağdaş kurup oturmak, işi yolunda olmak
Baalık baaçelik	Bağlık bahçelik, herşeyin yolunda olması
Baatı kara	Kara talihli
Babak kim geldi	Bak bakalım kim geldi (sürpriz tanıştırmada kullanılır)
Babası tutmak	Aşırı inatlaşmak, sinir krizi geçirmek
Badiş badiş yürümek	Ördek gibi sağa sola yalpalayarak yürüme
Bağdaşı çekmek	Rahat bir şekilde bağdaş oturmak
Başında ateş yanmak	Büyük sıkıntı içinde olmak
Başını serin tutmak	Her şeyi dert edinmemek
Beeri gel	Bana yakın gel
Bej beter olmak	Bes beter olmak
Berekat versin	Bereket versin
Beşka oyunu	Beş taş ile oynanan çocuk oyunu
Bir eyam	Bir zamanlar
Bir taa	Bir daha
Bir taan	Bir daha
Boku büükler	İdarede söz sahibi üst tabaka kişiler
Boku sidikle yıkamak	Pis işi pislikle temizlemek
Bokuna tüü dikmek	Yapılan hatanın üstüne hata işlemek
Bokunda boncuk aarama	Layık olmayan kişiye gereğinden fazla değer vermek
Bokundan korkmak	Teklif edilen her işten korkmak
Bokunna oynamak	Kendisinden küçük ve zayıf insanla uğraşarak rahatsız etmek
Breh breh	Hayret ifade eder. Vay vay vay!
Budaklı çotuk	Üzerinde budakları bulunan kütük
Buucu sıcak	Boğucu sıcak
Büüle büüle	Böyle böyle
Canı buvazına gelmek	Çok korkmak
Canı cendeme	Canı cehenneme
Canına geçmek	Bezmek, bir olayın etkisiyle sürekli üzülmek
Çaşıt gibi	Çok çirkin giyinmiş, tanınmaz
Çatra patra	Zorlukla, şöyle böyle, anlaşılmaz şekilde
Çavga saçaa, tumba yataa	Erkenden yatmak arzusunu ifade eder
Çıfıt çarşısı	Yahudi pazarı, çok karışık yer
Çırak çıkarmak	Birine yeterince faydalı olamamak
Çırak çıkmak	İyice faydalanamamak
Çok yalmanmak	Bir şeye karşı çok iştahlanmak, çok istemek
Çokluk kere	Çok defa
Çükünde çor görüp piinir sanmak	Bir parça varlık sahibi olunca şımarmak
Demeem şudur	Diyeceğim şudur
Dil çevirmek	Saygı göstermesi gereken kişiye karşı saygısızlık etmek
Dilini kuuvermek	Saygısızca ağzına geleni söylemek
Dirsek çevirmek	İlgilenmesi gereken kişiye ilgisiz kalmak
Divan durmak	Emre hazır beklemek
Dokuz oka suratlı	Daima suratı asık olan, sevimsiz kimse
Dolaşmaa gitmek	Kırda idrar yapmaya gitmek
Donnu oroz	Paçalı horoz
Donuz dooru	Dosdoğru
Dudu kuşu gibi oturmak	Hareketsiz oturmak
Dudule gibi giyinmek	Kötü giyinmek
Dübek düümek	Dibek dövmek
Dünyaya kazık kakma	Çok yaşama
Düzgün sürme	Yüze şufa ve allık denen malzemelerle makyaj yapmak
Ekmek yemek	Yemek yemek
Ekti püktü	Bir eve yemek için dadanan asalak kimseler
Ektilik etmek	Açgözlülük etmek
Em düer em aalatmas	Menfaati için birisini kurnazca idare eder.
Em fakır, em boku büük	Boyundan büyük işlere karışır
Eski aaza yeni taam; er bir derde derman ola	Mevsimin ilk meyvesini yerken şifa bulmak için söylenir
Eşekte paldım, ben seni aldım	Nikahsız yaşayanlar için söylenir
Falan filan feşiman	Şu kişi, bu kişi, o, bu
Fıska fıska	Sulu sivilce görüntülü küçük noktacıklar
Fitil vermek	Kışkırtıcılık
Fort atmak	Gizlenmesi gereken kişinin pervasızca ortalıkta görünmesi
Gavara atmak	Sesli yellenmek
Geberik eşeen nalını araarlar	Her şeyden menfaat umarlar
Gega alvası	Tahin helvası (Gegalar Arnavutlukta yaşar)
Gene gene	Tekrar tekrar, ısrarlı, sırt sırta
Gırla gitmek	Alabildiğine devam etmek
Gök elma	Olmamış elma, yeşil elma
Gök göz	Mavi gözlü, nazarı dokunan kişi
Gucuma gel	Çocuk dilinde “kucağıma gel”
Gugucuk kuşu	Kumru kuşu
Guguş yapmak	Çocuk dilinde kucaklamak
Güneş aştı, kocakarı şaştı	Kışın çok soğuk gününde beklenmeyen güneşli hava
Ha bakalım de bakalım	Bir işin sabırla tamamlanması
Ham etmek	Çocuk dilinde bir şeyi hemen yemek
Ik etmek	Hayır demek, hık mık etmek
İi komşu parala alınmas	İyi komşu iyi davranarak kazanılır.
İilik oşluk sormak	Hatır sormak
İkraa etmek	İkrah etmek, iğrenmek
İsse kapmak	Ders çıkarmak
İşimize girmes	Bizi ilgilendirmez
İzeet içi gelmişik bu dünyaa	Bu dünyaya eziyet çekmeye gelmişiz
Kaane kaane	Kana kana, doya doya
Kaar etmek	Kahretmek, perişan etmek
Kabran kulaklı	Büyük kulaklı
Kadını kovalamak	Kadını taciz etmek, tecavüzde bulunmak
Kadını tutmak	Kadına tecavüzde bulunmak
Kafası samut gibi olmak	Sersemlemek, kafası karışmak
Kalaanı yukarı dikmek	Darılmak, konuşmamak, kibirlenmek
Kalçın aazlı	Koca ağızlı
Kandilin yaası bitmek	Ömrünü tüketmek, ölüme yaklaşmak
Kap yazmak	Yufka hamurunu oklava ile açmak
Kapanma gecesi	Gerdek gecesi
Kapçık aazlı	Koca ağızlı
Kapısına kara kilit asılmak	Kendisine bakacak kimsesi kalmamak
Kara kaip asta yatmak.	Hastanın kendini bilmez halde yatması
Kara minga	Kara kandil, çingeneye benzeyen kadın
Kara pedi	Kara çocuk, çingene çocuğu (Mecazi olarak kestane)
Karafere armıdı; senin gibi varmıdı	Kendini beğenmiş kişiye tenkit maksadıyla söylenir
Kaşıcaa aarmak	Karnı veya midesi ağrımak
Katık etmek	Ekmek ile yemeği denkleştirerek yemek
Kendini bozmak	Hastanın komaya girmesi
Kırkık bıyıklı	Yeni modaya uymuş erkek, okumuş, tahsilli kişi
Kırlaan kalmak	Lanetlenmiş olmak, kıra kovulmak, dışlanmak
Kiif keka	Keyfi yerinde olmak
Kiifin ii mi?	Keyfin iyi mi, nasılsın?
Kiyat yazma	Mektup yazma
Kobak gözlü	Göz bebekleri meşe palamudu gibi fırlak kişi
Koca Roygo gibi	Şekilsiz ve aşırı şişman
Kol pidesi	Kol böreği
Köör amelli	Kötülüklerle yaşamış kimse
Kusacaa kalkma	Midesi bulanma
Kuşak açmak	İdrar yapmaya gitmek
Kül çöree	Ateşli küle gömülerek pişirilen değirmen ekmeği
Laklamak	Kedi ve köpeğin sulu bir şeyi yalayarak içmesi
Laplap yürümek	Aptal gibi yürümek
Ligaları akmak	Salyaları akmak
Lokmaları etiştirememek	Oburca yemek yemek
Lokum deerken bokum demek	Meramını anlatmak isterken saygısızlık yapmak
Lomlom yürümek	Deve gibi yürümek
Loşlaşmak	Bir yerde gereksiz yere oturup kalmak
Lök gibi oturmak	Bir yerde gereksiz yere oturup kalmak
Maana bulma	Bahane bulma, sebep göstererek yapmama, birini ayıplamak, kusuruyla alay etmek
Makam çıkarmak	Edepsizlik yapmak için önemsiz bir şeyi sebep göstermek
Manti çöree	Peynir, maydanoz, yağ ve undan yapılan bir çörek
Mantufar açmak	Hıdırellezde bekâr kızlar arasında oynanan çömlek içine atılan yüzük vs.yi mani söyleyerek bulma oyunu
Marmeçko marepiçko	Bir işe yaramaz
Mayasıllı göte arpa ekmee çare	Olumsuz bir işe çare aramak
Mıtka düümek	Dibekte ayran dövmek
Mudaraa etmek	Birinden minnetle yardım dilemek
Nalet kalası	Lanet olası
Ne onduru ne öldürü	Ne yararı var, ne zararı
Neeti bozuk	Kötü niyetli
Nekaa ekmek o kaa piinir	Her şey karşılıklıdır
Nişan	Anormal doğan çocuk
Özlü yemek	Salçalı, biberli, yağlı yemek
Paparayı yemek	Şiddetli azar işitmek
Pargıdan ayna	Sağlam olmayan malzeme
Pastiriç gibi ezilmek	Onarılmayacak şekilde pestil gibi ezilmek
Patka kalaklı	Yuvarlak ve basık burunlu, patates burunlu
Pısta kalası	Lanet olası
Pilaçkaya konmak	Zahmetsizce bir maldan yararlanmak
Pirpak olmak	Tertemiz olmak
Polotika etmek	Dalkavukluk etmek
Rasat olma	Hububatın iyice olgunlaşması
Saar gono	Kulağı duymayan kişilere söylenen alay ifadesi
Saçakların ağlaması	Bir olay karşısında bütün evi hüzün sarması
Siidikli faştanak	Altına idrar kaçıran
Siinerden bakmak	Gizlice bir kenardan bakmak
Sulh düşmek	Çok yorulmak
Susak aazlı	Konuşurken ağzından tükrük saçan
Sübek borusu	Bebek beşiğine bağlanan idrar borusu
Sümen yumağı	Yapağı yumağı
Süven sopası	Öküz gütmeye yarayan sopa
Şafkı yakmak	Lambayı yakmak
Şama kaa kuvalanmak	Bir işi yaparken çok yıpranmak
Şinden soona	Bundan böyle, şimdiden sonra
Şufa kalemi	Civalı makyaj kalemi
Şufa sürmek	Civa karışımlı makyaj malzemesi sürmek
Şuta kalmak	Kısa kalmak
Şüüle büüle	Şöyle böyle
Taataya sıçmak	Bir işi kasten ağır yapmak
Takallama yapmak	Tekerleme söyler gibi lafı uzatmak
Taraşlamak	Hırsızlık veya başka maksatla bir şeyi karıştırmak
Tilkilerin bakır sıçması	Dışarı çıkılmayacak kadar soğuk hava olması
Totosu götüne dayanmak	Yapılması gereken en önemli işi dar bir vakte getirmek
Tüttürüp kaçmak	Korkarak bilinçsizce kaçmak
Ursuzluk yapmak	Gereksiz ve zararlı işler yapmak
Veran kalmak	Sahipsiz ve bakımsız kalmak
Yalap yalap	Işıl ışıl
Yalımı alçak	Mütevazı
Yan vermek	Bir işi kasten aksatmak
Yapanak yapmak	Yanlış iş yapana muhatabın tepkisini belirtmede kullanılır
Yomsuzluk etmek	Uğursuzluk yapmak
Yüree bayılmak	Çok acıkmak
Zanti gibi dolaşmak	Zayıf, perişan, bakımsız dolaşmak
Zort atmak	Kendini olduğundan fazla tanıtmak
Zuvli gibi giyinmek	Dar ve çirkin giyinmek